© Andres Rodriguez | Dreamstime Stock Photos
Per 1 september 2016 is de nieuwe Wet bescherming erfgenamen van kracht. Hiermee is de positie van erfgenamen in het geval van schulden, op twee vlakken echt verbeterd, maar het blijft opletten!
Wat is er veranderd?
1. Een zuivere aanvaarding door gedrag, wordt niet meer zo snel aangenomen;
2. Na een zuivere aanvaarding kan alsnog beneficiair aanvaard worden, als er onverwachte schulden opduiken.
Uitleg over het verschil tussen zuiver aanvaarden en beneficiair aanvaarden
Om te begrijpen wat het gevolg is van deze wijzigingen, is het verschil tussen zuiver en beneficiair aanvaarden van belang. Bij zuiver aanvaarden, aanvaardt een erfgenaam het erfdeel in zijn geheel en kan hij met zijn privé vermogen aansprakelijk worden gehouden voor de eventuele schulden van de nalatenschap. Zuiver aanvaarden kan door het afleggen van een verklaring maar ook door bepaald gedrag. Bij beneficiair aanvaarden wordt de erfgenaam niet in privé aansprakelijk maar zijn de privé goederen van de erfgenaam beschermd als blijkt dat de schulden van de nalatenschap groter zijn dan de baten. Wel is de afwikkelingsprocedure van de nalatenschap wat ingewikkelder na een beneficiaire aanvaarding, omdat dan de vereffeningsprocedure gevolgd moet worden, waarvoor de wet allerlei formele regels kent. Om beneficiair te aanvaarden, moet de erfgenaam een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Als het saldo van de nalatenschap naar verwachting negatief is, is het dus verstandig om beneficiair te aanvaarden.
Verandering 1: Een zuivere aanvaarding door gedrag, wordt niet meer zo snel aangenomen.
Vóór de wetswijziging werd een zuivere aanvaarding al aangenomen als een erfgenaam, zich als zuiver aanvaardende erfgenaam gedroeg, bijvoorbeeld als er bepaalde spullen uit het huis van de overledene werden meegenomen of als er rekeningen van de overledene werden betaald met geld van de overleden. In de hectiek na een overlijden, gebeuren dit soort handelingen al snel en vaak juist uit de beste bedoelingen van de erfgenaam. Ongewenst gevolg was dan dat hiermee onbewust de nalatenschap al zuiver aanvaard was en er daardoor geen mogelijkheid meer was voor de beschermende beneficiaire aanvaarding.
Met de wetswijziging leiden dit soort praktische handelingen niet meer tot een zuivere aanvaarding. Alleen echte beschikkingshandelingen zoals het verkopen van een goed of het bezwaren van een goed met een hypotheek of pandrecht, leiden nog tot zuivere aanvaarding. Dat is een stap vooruit voor de erfgenamen, die voortaan dus wel praktisch kunnen optreden en toch de mogelijkheid van een beneficiaire aanvaarding behouden.
Verandering 2: Na een zuivere aanvaarding kan alsnog beneficiair aanvaard worden, als er onverwachte schulden opduiken.
Hoewel een onbewuste zuivere aanvaarding door gedrag zich met de wetswijziging dus niet meer zo snel zal voordoen, blijven er situaties bestaan waarin erfgenamen zuiver aanvaard hebben (bewust of onbewust door beschikkingshandelingen zoals hiervoor beschreven) en alsnog geconfronteerd worden met onverwachte schulden van de nalatenschap. De wetgever heeft nu bepaald dat in zo’n geval de erfgenaam alsnog kan kiezen voor beneficiaire aanvaarding. Dit moet dan wel gebeuren binnen 3 maanden nadat hij bekend is geworden met de schulden en daarvoor is een speciaal verzoek aan de kantonrechter nodig. Als de onbekend schuld pas opduikt nadat er al verdeeld is, kan de erfgenaam zich ook nog tot de kantonrechter wenden met het verzoek om te bepalen dat hij niet met zijn privé vermogen aansprakelijk is voor die schuld. Of dat verzoek wordt toegewezen, is afhankelijk van de vraag of de schuldeisers uit de gedragingen van de erfgenaam mochten afleiden dat deze de schuld uit zijn eigen vermogen zou voldoen.
Conclusie en aanbeveling
De positie van de erfgenamen is met deze wetswijziging serieus verbeterd als het gaat om de mogelijkheden om aansprakelijkheid voor nalatenschapsschulden met je privévermogen uit te sluiten. Het blijft echter uitkijken, met name als er beschikkingshandelingen verricht (moeten) worden of er contact met de schuldeisers is geweest. De meeste zekerheid wordt verkregen door direct beneficiair te aanvaarden. Wilt u weten wat in uw geval verstandig is, neem dan even contact op.